Telemark, Noorwegen
De AVRM Long Distance Patrol, kortweg de LDP, versie 2013 in het Telemark gebied rond Rjukan in Noorwegen is al weer verleden tijd….Op vrijdag 4 oktober J.L. vertrokken de deelnemers vanaf de kazernes in Schaarsbergen en Assen voor een ontspannen reis naar het industriemuseum in Vemork, vlak bij Rjukan.
De organisatie probeert ieder jaar een historische (militaire) locatie te vinden. Het industriemuseum was door de organisatie bewust als start en eindpunt gekozen.. In de tweede wereldoorlog was Hitler namelijk uit op hét product wat hier werd geproduceerd: Zwaar water. Dit zwaar water was een “grondstof” voor de productie van atoombommen. Door een geslaagde sabotagepoging van de fabriek ging dit niet door…
In het eerste daglicht en bij memorabel slecht weer vertrokken de beide groepen, elk een eigen kant op, om zich 7 dagen later met de nodige ervaringen weer te melden op het beginpunt.
Het uitgestrekte en soms woest berglandschap met zijn vele onherkenbare “paden”, meren, rivieren en moerassen en het bijbehorende (winter) weer vereiste niet alleen van de teams uithoudingsvermogen en gedegen kaartkennis, ook de organisatie ondervond de nodige uitdagingen om in contact te blijven houden met de teams.
Verslag team LIMA LDP 2013 Rjukan Noorwegen
Vrijdag 4 oktober Schaarsbergen-Rjukan (Noorwegen)
Gelukkig ging de eerste etappe van 1200km per bus en per boot. Vanaf 4:30 werd er
gereden vanuit Schaarsbergen naar Assen waar het team compleet in de bus aanwezig was.
Om 6:30 vertrok team LIMA samen met team ROMEO richting Noorwegen. Rond 18:00
arriveerde we bij de bootterminal van Collorline in Skagen, in het bovenste puntje van
Denemarken. Het stormde en regende en het team deed zich tegoed aan een flinke warme
maaltijd in het plaatselijke café. De boot vertrok aan het einde van de avond; de banken
sliepen heerlijk! Na een bootreis van 3,5 uur en nog een dikke 2 uur met de bus stonden we
rond 6:00 tussen Rjukan en Vemork op de plek van vertrek.
Zaterdag 5 oktober Vemork-Kroketjonnmeer
6:00 de bus uit en de laatste zaken regelen voor vertrek; laatste spullen in de tas, uit de tas,
op de tas, over de tas. Afijn de rugzak werd voor de laatste keer gecheckt en gekeken werd
wat er wel en niet in de bus achter kon blijven. Bij een verkeerde keuze zag je je spullen 7
dagen later pas weer…. . Uiteraard gebeurde dit tafereel op een donkere parkeerplaats, in
de miezerige druilregen, zodat we vanzelf de spirit kregen: “op naar de natuur”. Bij het
eerste ochtendlicht vertrokken en binnen 5 minuten liepen we de eerste berg op: weg van
de bewoonde wereld. Het navigeren op de kaart was even wennen. We hadden moeite om
het juiste pad te vinden maar gestaag zaten we rond 10:00 op de juiste route en dronken
een bakkie koffie aan een lieflijk meertje. Het was gelukkig gestopt met regenen. Na de
koffie verder omhoog het dal uit, de beklimming was steil en het pad slechts een voet
breed. Toen we eenmaal het dal uit waren donderde de schoonheid van Noorwegen over
ons heen. Prachtige meren, stroompjes, velden van mos en lage begroeiing met daartussen
een veelvoud van lemmingen. Lemmingen zijn uit de kluiten gewassen hamsters die de
bergplateau’s bevolken of…. dood op het pad liggen. De route vervolgde over moeilijk
begaanbare paden. De paden waren smal, hielden soms zomaar op, waren soms kletsnat en
zompig of vol met stenen waarop je je enkels bijna brak. Kortom het was even wennen aan
de Noorse ondergrond. Af en toe zakte we tot ons knieën in het moeras. Gelukkig hadden
we allemaal gaiters om en bleven de schoenen droog. Rond theetijd liepen we al flink
achter op schema en besefte we dat de geplande 21 km van die dag niet meer gehaald kon
worden. Rond 16:30 vonden we een redelijke droge plek aan het Kroketjonn meer in het
laatste avondzonnetje en besloten we te stoppen voor deze dag. Het kamp werd opgezet en
met uitzicht op de Gaustatoppen: ons doel voor dag 5, aten we. De eerste maaltijd zakken
geopend en werd er lekker gegeten. Rond 19:15 werd het donker en te koud om buiten te
zitten en kroop iedereen zijn slaapzak in.
Zondag 6 oktober Kroketjonn-meer – Briskeroi
Om 6:30 was het reveille: ijs op de tent! Het was ’s nacht flink gaan waaien en de
temperatuur was fors onder nul geweest. Spullen inpakken, tent afbreken, ontbijt maken en
warm water voor onderweg. Het meertje waar we naast stonden voorzag ons niet van
kroketten maar wel van vers water; even koken en hup de thermosfles of waterzak in. Om
8:00 liepen we en glooiden we over de route. Soms hield het pad zomaar weer op en
navigeerde we op de meertjes die we zagen, de hoogspanningskabels in de verte, of een hut
op de kaart. Hier en daar kwam het kompas erbij en rond 12:00 bereikte we de plek waar
we eigenlijk gister hadden moeten eindigen. Na een lunchbreak vervolgden we onze weg
en staken een riviertje over over een houten bruggetje; 3 boomstammen over de beek. Met
zo’n 24 kg op je rug is dat een uitdaging maar we hielden het droog. We daalde het dal in
en moesten weer een wateroversteek maken. Waar dit het beste kon was even zoeken. We
besloten 2 verkenners vooruit te sturen en al snel stond het gehele team op veilige wijze
aan de goede kant van het water. We ploeterde door tussen de bomen over kleine paadjes
in de gazenpas en hielden een redelijk tempo. Aan het einde van de middag was het weer
even zoeken naar een geschikte kamplocatie; de ondergrond was weer kletsnat.
Uiteindelijk vonden we een goede plek langs een beek waar we weer de voorraden op
konden toppen. Met de satelliet telefoon belden we, zoals elke dag, ons coördinaat door
aan de organisatie: kpl’s Harmen Stremler en Eeuwe Geertsma. En wat bleek de mannen
stonden slecht 2,5 km verderop aan de verharde weg. Dat klinkt dichtbij maar dat is in zo’n
gebied als zomaar een uur lopen. Omdat het kamp al stond spraken we af om de volgende
ochtend bij hen koffie te komen doen.
Maandag 7 oktober Briskeroi–Bakkestulen
Weer vroeg uit de veren vandaag zouden we een heel stuk over een verharde sintelweg
kunnen lopen dus we konden kilometers maken. Volgens afspraak waren we even voor
9:00 bij onze organisatiekanjers. Heerlijke versnaperingen werden gegeten, en een slok
cola of sinas is dan heerlijk na 3 dagen thee, water, sportdrank of koffie. We bespraken
onze plannen omdat we al wat waren afgeweken van de opgegeven route. Tevens gaven
we tips die de heren konden doorgeven aan team Romeo welke aan het einde van deze
week dit terrein moest gaan bedwingen. Na een klein uurtje gingen we weer op pad, het
verharde pad wel te verstaan. Waar we de afgelopen dagen soms niet sneller gingen dan 1
km/ uur raasde we nu met bijna 6 km per uur door het landschap. Harde ondergrond was
wel weer even wennen voor de voetjes maar het uitzicht leidde lekker af. Het was Indian
Summer rondom het Bonsvtanmeer en we keken onze ogen uit. Na 12 km en een stukje
provinciale weg doken het bos weer in. Bij een houtopslag besloten we te lunchen rond
13:00. De boer, van iets verderop, keek vermakelijk op toen hij 8 militairen op zijn
houtstapel zag zitten. We maakte een praatje met handen en voeten en vervolgende onze
weg; een klim van 800 mtr steil omhoog. De ondergrond was nat, zeiknat! Tot op de top
ploeterde we tot onze enkels in het zompige mos en sleepte onszelf met de rugzakken
omhoog. De stokken kwamen weer goed van pas. Na anderhalf uur bereikte we de top, het
pad was al een tijd nergens meer te bekennen en ook op de top was het nat, natter, natst een
hele aparte gewaarwording. We namen even de tijd om te navigeren en hoorde in de verte
een raar geluid, het bleken wilde zwijnen te zijn. We daalde weer af door de nattigheid en
zagen onder bij het volgende meer een mooi hutje boven op de berg. Het leek ons een
geschikte overnachtinglocatie maar ja, hoe kom je daar. Het pad wat op de kaart stond was
volledig verdwenen. We zwoegden de berg op en boven was de hut niet te vinden. De
dichte bebossing ontnam ons elke zicht en we besloten weer 2 verkenners in te zetten. De
rugzakken gingen af en 2 man gingen op onderzoek uit. Opeens zagen we ze weer beneden
bij het meertje lopen toen een van de teamleden 50 mtr noordwaards liep en zei:”waarom
nemen we dit hutje niet”? We stonden er dus al een tijdje vlak naast! Ook de hut werd
lachend verkent maar ook hier zouden we zonder rubberboten niet droog kunnen
overnachten. De hut was, zoals eigenlijk allen die we tegenkwamen, op slot en had geen
veranda waar we droog konden zitten. Dus klotste we weer verder de berg af en eindigden
we deze dag in Bakkestulen waar Harmen en Eeuwe ons verblijdde met een klein flesje
whisky. Een heerlijk drank als je in de koude wind je kamp opzet en probeer uit de wind
een warm prakkie te eten. Voordat Lingo afgelopen was zochten we onze tenten op.
Dinsdag 8 oktober Bakkestulen – Stavsronut
We stonden op op deze winderige ochtend. Het was te merken dat we in de buurt van de
Gaustatoppen kwamen want deze berg zorgt ervoor dat de wind aan de oostzijde continu
door het dal giert. De spullen werden gepakt en er stond direct een 2km lange klim steil
omhoog gepland om in het Raendal te komen. In het begin baande we ons een weg door
bomen en struiken terwijl de route steil omhoog liep. Via een zelf gemaakt zigzag route
bleken we na een uur loodrecht onder ons doel te staan: een hut langs de provinciale weg.
Goed navigatiewerk van onze mannen dus. Links van ons in de mist waren de contouren
van het onderste deel van de Gaustatoppen de hele dag zichtbaar. Het landschap werd
grillig en we zaten al weer dik boven de boomgrens. Nog steeds niemand te zien in deze
contreien. Tot we rond koffietijd langs een klein hutje kwamen. De deur bleek open en er
lag een gastenboek. Het was een hutje waar je kon schuilen en even een bak koffie voor
jezelf kon zetten. Het was koud buiten en we deden ons tegoed aan deze beschutting. Na
een half uurtje trokken we verder en kwam het Heddervatnmeer in zicht ons doel voor
vandaag. Vandaag hadden we een korte etappe gepland om morgen volle bak op en over de
Gaustatoppen (“Gausta”) heen te kunnen. We bereikte rond 13:00 al ons bivaklocatie aan
de voet van de opgang naar de Gausta. De middag werd besteed aan “zorgen voor jezelf”.
Er werd flink gegeten, de bepakking werd georganiseerd, in de plaatselijk beek werd aan
HPG gedaan. En dat is best fris als je met bekers ijswater je haren en je lijf wilt wassen. 3
teamleden besloten het eerste deel van de Gausta te verkennen. Ze liepen een uur omhoog
en genoten van het prachtige uitzicht op de verschillende meren in de omgeving. Het pad
was aardig te doen met klei en stenen; veel stenen totdat het pad uiteindelijk overging in
een stenenmassa waar de volgende dag overheen geklommen moest worden. Einde van de
middag begon het te regenen en er werd een kampvuur gemaakt. We aten weer goed en
doken vroeg onze tenten in.
Woensdag 9 oktober Stavsronut – Selstali
Na een zeer winderige nacht liepen we om 8:00 onze eerste passen de Gausta op. Deze
kant van de Gausta stond voor wandelaars aangegeven als een klim van zo’n 2 ½ uur.
Langzaam maar gestaag begonnen we te steigen en het pad veranderderde langzaam in een
grote rotspartij. Met rugzak en stokken klauterde we ons een weg omhoog. Hete laatste
stuk was steil en we kwamen zowaar stukken met sneeuw tegen. De top zelf zat dicht van
de mist en om 10:30 stond heel team LIMA op de top. Bovenop de berg was een klein
restaurantje met 2 aardige Noorse dames die koffie en verse wafels voor ons maakte. Het
was er heerlijk warm en dat deed ons goed na de koude nacht. We besloten het er even van
te nemen en om 12:00 werd begonnen aan de afdaling. Want ja, als de klim 5 km is en 2 ½
uur duurt, hoe moeilijk kan dan de afdaling zijn die “maar” 4 km is? Het eerste deel daalde
we weer over de rotspartijen om op een gegeven moment bij het steile deel richting het dal
te komen. En steil was het! De route liep over een steile rotswand met manshoge
rotsblokken waar we overheen moesten klauteren. Meestal lagen de blokken vast maar
soms ook niet…. . Traag kwamen we dichter en dichter bij de boomgrens die we al uren in
het vizier hadden. Het uitzicht maakte veel goed. Aan deze luwe kant van de berg
vergaapte we ons onder het wolkendek door aan het schitterende Noorse landschap. Na 3
uur dalen bereikte we de bovenkant van de boomgrens en besloten een pauze te houden. In
de zon zaten we een half uurtje te genieten van de rust, koffie en uitzichten om ons heen.
We vervolgde onze weg en bleven het steile pad tussen de bomen door volgen. Rond 16:30
leken we eindelijk het dal te hebben bereikt maar overal waar we liepen was de grond weer
nat, zeiknat. Geen geschikte bivaklocatie dus en we besloten door te lopen. Uiteindelijk om
17:45 vonden we een verlaten vakantieboerderij en wat kleine stukjes vlak gras er omheen.
Snel werd het kamp gemaakt en in de schemering werd er gegeten. Omdat we nog steeds
niet alle uitrustingsstukken hadden gebruikt deed een van teamleden nog een
“sneeuwdans” op zijn sneeuwijzers, had hij dat maar niet gedaan….. .
Donderdag 10 oktober Selstali-Rjukan
We werden wakker en de wereld was…. wit! Een dikke laag natte sneeuw bedekte onze
tenten. Een van de teamleden had ’s nachts al een crashmove gemaakt naar een
overkapping van het huis omdat hij wakker werd van sneeuw: in zijn gezicht! Toen het
licht werd zagen de imposante Gausta onder een dek van sneeuw verscholen gaan. We
bedachten ons hoeveel mazzel we hadden dat we er al overheen waren. Op de
gebruikelijke tijd werd de tocht vervolgt. We zaten nog maar 2 ½ km van Rjukan waar we
vandaag doorheen zouden lopen. Alleen even afdalen en we konden waarschijnlijk om
10:00 in Rjukan aan de koffie. Dat viel even tegen want de relatief korte afdaling door het
bos was steil, spekglad en daardoor enigszins onveilig geworden. Voetje voor voetje
daalde we af over glibberige keien, modderpaden, en veel waterrijk bos. Het was een
vermoeiende ochtend en het viel niet mee maar rond 12:00 stonden we onderaan de berg in
Rjukan. Geheel onverwacht stonden Harmen en Eeuwe ons op te wachten en we konden
onze voorraden even optoppen. Vanwege de steile afdaling besloten we in Rjukan te
blijven en een vriendelijke Noorse man bood ons zijn loods aan op het industrieterrein. We
besloten onze spullen daar achter te laten en een maaltijd te nuttige in het dorp. 4
teamleden maakte nog een wandeling naar de Gvepseborg onder de skilift door. Vanaf
deze top had je een prachtig uitzicht over de besneeuwde Gausta aan de inmiddels andere
kant van het dal. ‘S avonds sliepen we voor het eerst deze week warm in de loods.
Vrijdag 11 oktober Rjukan-Vemork-Buskerud
Om 800 waren we ingepakt en werd in het dorp de laatste inkopen gedaan. We liepen
richting Vermork waar Harmen ons het laatste stukje ophaalde omdat lopen over de weg
te gevaarlijk was. Om 1100 waren we bij de “zwaarwatercentrale” van Vemork. Een
historische plek waar Hilter in de WOII het zogenaamde zware water produceerde tbv het
maken van een atoombom. We bezochten het museum toen team Romeo ook gearriveerd
was. Het was indrukwekkend de geschiedenis van: “de Heroes of Telemark” hier te
aanschouwen. Rond 1400 stapte we de bus in voor het vertrek naar Buskerud een rit van
2,5 uur. We kwamen langs het mooie Tinsjameer waar het transport van het zware water
uiteindelijk in 1943 is gesaboteerd na 2 eerdere (deels) mislukte pogingen. De rit was
prachtig en we rond 1630 waren we op de reservistenkazerne van Buskerud. We konden
douchen na een week en deden ons tegoed aan een heerlijke maaltijd. Na het diner werden
we ontvangen door de baseco van de kazerne die ons schetste hoe de Noorse reserve “in
elkaar zat”. Met 15.000 reservisten op 4 miljoen inwoners best een flink korps met
vergelijkbare taken als ons korps in Nederland. In de avond dronken we gezamenlijk een
borrel en werden Harmen en Eeuwe bedankt door de groepen en gevorderd tot
“Gaustatoppers”. Rond 000 kroop iedereen heerlijk in een warm bed.
Zaterdag 12 oktober en zondag 13 oktober Buskerud-Larvik-Assen-Schaarsbergen
Na een Noors ontbijt vertrokken we om 1100 richting Larvik. Een aantal van ons hadden
nog even heerlijk in de sauna gezeten; standaard uitrusting op elke badkamer op de
kazerne! De busrit naar Larvik was prachtig. Veel mooie uitzichten onder een strakblauwe
hemel. In Larvik hadden we een paar uur om het stadje te bekijken en om 1730 zaten we
op de boot richting Denemarken. Vanaf Denemarken gingen bij vele de “luiken dicht”en
voor we het wisten stonden we zondagmorgen om 800 of de JWF kazerne op Assen. Er
werd afscheid genomen door iedereen en de terugreis werd aanvaard. De 4 laatste
teamleden werden afgezet op de Oranjekazerne in Schaarsbergen.
Rest Team LIMA om de organisatie Kpl’s Stremler en Geertsma en SM bd Sevenhuizen te
bedanken voor de fantastische organisatie en ondersteuning tijdens deze tocht. Tevens
bedanken we de AVRM voor de mogelijkheid om ons zo in Noorwegen te profileren.